Relacja z VI Rajdu Rowerowego upamiętniającego 72 rocznicę „Marszu Śmierci” Więźniów Oświęcimskich – 21.01.2016r.

 

Klub Turystyki Kolarskiej „KOŁO” w dniu 21.01.2016r. zrealizował szóstą edycję Rajdu Rowerowego upamiętniającego 72 rocznice „Marszu Śmierci” Więźniów Oświęcimskich.

W roku bieżącym zaplanowaliśmy trasę biegnącą fragmentem marszu na trasie Pszczyna stadion MORIS przy ulicy Bogedaina spod Tablicy Pamięci, następnie Cmentarz Św. Krzyża przy ul. Żorskiej w którego obrębie znajduje się mogiła i pomnik. Następnie dojechaliśmy do lasu „Łęg” na granicy Suszca i Branicy gdzie znajduje się pomnik ofiar marszu śmierci, powrót do Hotelu PTTK tą samą trasą. W miejscach pamięci zapaliliśmy znicze, jeden z Kolegów Przewodników przybliżył nam temat ewakuacji więźniów oświęcimskich. Pogoda była sprzyjająca bezwietrzna a sucha nawierzchnia drogi zapewniała nam bezpieczeństwo przejazdu. Łącznie trasa tam i z powrotem liczyła 25 km.

Dnia 21.01.2017 na starcie Rajdu stawiło się 12 osób w większości byli to członkowie Polskiego Towarzystwa Turystyczno Krajoznawczego, organizatorzy zapewnili opiekę Przodowników Turystyki Kolarskiej, ciepłe napoje w czasie rajdu, a na mecie w hotelu PTTK ciepły posiłek.

Ideą naszych rajdów jest upamiętnienie tych tragicznych dni oddanie hołdu ofiarom, zapoznanie się z historią oraz przypominanie o roli narodu Niemieckiego w holocauście oraz zbrodni popełnionych w czasie II wojny światowej, gdyż coraz częściej mamy do czynienia z informacjami iż zbrodnie te popełnili hitlerowcy oraz faszyści i w naszym odczuciu jest to próba fałszowania historii. Wyzwolenie niemal każdego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego poprzedzała ewakuacja większości przebywających w nim więźniów na tereny bardziej oddalone od linii frontów. Nie bez powodu transporty i przemarsze ewakuacyjne więźniów nazywano „transportami i marszami śmierci”.
Jedna z oświęcimskich ewakuacji prowadzi 63-kilometrową trasą Oświęcim – Miedźna – Pszczyna – Brzeźce – Pawłowice – Jastrzębie Zdrój – Wodzisław Śląski oraz jej wariantem wiodącym z Pszczyny przez Suszec – Żory również do Wodzisławia.

Przy szlaku tym znajduje się ponad dwadzieścia miejsc pamięci. Stanowią je zbiorowe mogiły, pomniki, tablice pamiątkowe oraz dwa kościoły pod wezwaniem św. Maksymiliana, pomyślane jako pomniki męczeństwa więźniów KL Auschwitz i pamięci o ludziach, którzy pospieszyli im z pomocą.

Od Oświęcim do Wodzisławia

W dniu 17 stycznia 1945 roku w obozie oświęcimskim, obozie Birkenau w Brzezince i okolicznych pięciu podobozach stanęło do ostatniego apelu blisko 32 tys. więźniarek i więźniów. 18 stycznia, większość z nich, co najmniej 22 tys. osób, a także ponad 600 więźniów doprowadzonych do Oświęcimia z podobozu w Trzebini, wyprowadzono w męczeńską wędrówkę w kierunku Pszczyny i Wodzisławia Śląskiego. W pobliskich Jawiszowicach oraz Pszczynie dołączono do pochodu więźniarskiego łącznie około 2,4 tys. więźniów wyprowadzonych z podobozów Jawischowitz i Tschechowitz – Vacuum. Po przemarszu więźniarskich kolumn ewakuacyjnych drogą Oświęcim – Pszczyna znaleziono na niej sto kilkadziesiąt zwłok więźniarek i więźniów zabitych przez Niemców z formacji SS. Kryjące je groby – pomniki znajdują się w Brzeszczach, Miedźnej i Pszczynie. Ocenia się iż na całym wariancie tej trasy zginęło około 600 osób.

Pszczyna odegrała rolę jednego z ważniejszych punktów etapowych na szlaku ewakuacji więźniów oświęcimskich. Tu szlak ten rozwidlał się. Większość kolumn ewakuacyjnych skierowano na zachód przez Brzeźce i Jastrzębie Zdrój, pozostałe przez Żory. Niektóre grupy zatrzymano na krótki postój, przeważnie na stadionie przy ul Bogedaina.
W styczniu 2005 roku w pobliżu bramy wiodącej na stadion z inicjatywy uczniów Zespołu Szkół Ekonomicznych i ich nauczyciela Stanisława Janosza, została uroczyście odsłonięta tablica z napisem: Pamięci męczeństwa więźniów KL Auschwitz – Birkenau, których w styczniu 1945 roku podczas ewakuacji obozu zatrzymano na tym stadionie. Byli brutalnie traktowani przez konwojentów. Wielu z nich zostało zabitych na terenie naszego miasta. Pochowani są na Cmentarzu Św. Krzyża. W 60 rocznicę „Marszu śmierci” tablicę ufundowali uczniowie ZSE.

Źródło: Andrzej Strzelecki „Marsz śmierci”, wyd. Towarzystwo Opieki Nad Oświęcimiem

Pogoda jak wspominaliśmy była sprzyjająca i trasa została pokonana w sposób bezpieczny. Organizatorzy dziękują uczestnikom oraz wszystkim osobom zaangażowanym w przygotowanie imprezy, a w przyszłym roku zapraszamy na VII edycje rajdu.

 

Ludwik Urbańczyk

Prezes Koła Turystyki Kolarskiej „Koło”

Zdjęcia: kol. Czerwik J